So sánh ISO 9001 và ISO 22000 luôn là một trong những nội dung nhận được sự quan tâm của đông đảo tổ chức, cá nhân hiện nay. Cả hai tiêu chuẩn này đều được ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO với nội dung về hệ thống quản lý. Điểm tương đồng và khác nhau giữa hai tiêu chuẩn này là gì?
>>> Xem thêm
♦ Tìm hiểu yêu cầu đánh giá nội bộ ISO 22000:2018
♦ Yêu cầu chung và phạm vi áp dụng của TCVN ISO 22000
So sánh ISO 9001 và ISO 22000
Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000 là gì?
Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000 đều được ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO – cơ quan phi chính phủ chuyên thiết lập tiêu chuẩn có hiệu lực trên toàn thế giới. Hai tiêu chuẩn này đều được xây dựng để hướng đến hệ thống quản lý.
Tiêu chuẩn ISO 9001
Tiêu chuẩn ISO 9001 thực chất là một phần của bộ tiêu chuẩn ISO 9000 – một trong những tiêu chuẩn có độ phổ biến cao nhất trên thế giới hiện nay. Tiêu chuẩn ISO 9001 đưa ra những yêu cầu về Hệ thống quản lý chất lượng. Tính đến thời điểm hiện tại tiêu chuẩn ISO 9001 đã được ban hành với tổng cộng 5 phiên bản lần lượt là ISO 9001:1987; ISO 9001:1994; ISO 9001:2000; ISO 9001:2008 và phiên bản mới nhất là ISO 9001:2015.
Tiêu chuẩn ISO 22000
Tiêu chuẩn ISO 22000 có tên đầy đủ là mới cắt tóc xã thôi Thạch ISO 22000 Food Safety Management Systems – Requirements for any organization in the food chain tức Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – Yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi thực phẩm.
Tiêu chuẩn ISO 22000 đưa ra các quy định đối với hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Phiên bản đầu tiên được ban hành vào năm 2005, giấy chứng nhận tiêu chuẩn ISO 22000:2005 hiện tại vẫn còn hiệu lực. Phiên bản hiện hành ISO 22000:2018 ban hành vào ngày 19 tháng 6 năm 2018. Đến ngày 19 tháng 6 năm 2021, giấy chứng nhận theo phiên bản cũ sẽ chính thức hết hiệu lực.
Điểm tương đồng của tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000
So sánh ISO 9001 và ISO 22000 có thể dễ dàng nhận thấy nhiều điểm tương đồng. Nguyên nhân là bởi tiêu chuẩn ISO 22000 được xây dựng dựa trên nền tảng của tiêu chuẩn ISO 9001. Cả hai có những điểm chung bao gồm:
Cấu trúc cấp cao HLS
2 tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và ISO 22000:2018 đều được xây dựng dựa trên cấu trúc cấp cao HLS. Đây là cấu trúc cấp cao do tổ chức ISO sử dụng cho tất cả tiêu chuẩn về hệ thống quản lý nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tích hợp phát tiêu chuẩn với nhau. Hệ thống này xây dựng nội dung cho các tiêu chuẩn với tổng cộng 10 điều khoản tương ứng lần lượt như sau:
- Điều khoản 1 – Phạm vi áp dụng;
- Điều khoản 2 – Tài liệu viện dẫn;
- Điều khoản 3 – Thuật ngữ và định nghĩa;
- Điều khoản 4 – Bối cảnh của tổ chức;
- Điều khoản 5 – Lãnh đạo;
- Điều khoản 6 – Hoạch định;
- Điều khoản 7 – Hỗ trợ;
- Điều khoản 8 – Thực hiện;
- Điều khoản 9 – Đánh giá kết quả hoạt động;
- Điều khoản 10 – Cải tiến.
Việc áp dụng cấu trúc HLS cho phép hay tiêu chuẩn này có thể triển khai một cách độc lập hoặc tiến hành song song với nhau để gia tăng tính hiệu quả của hệ thống lên nhiều lần.
Chu trình PDCA
So sánh ISO 9001 và ISO 22000 có thể thấy điểm chung từ chu trình PDCA. Chu trình này được tiến hành với 4 bước tương ứng với tên gọi Plan – Hoạch định; Do – Thực hiện; Check – Kiểm tra; Act – Hành động. Chu trình PDCA được sử dụng nhằm đảm bảo các quá trình thực hiện của tổ chức luôn cung cấp đủ nguồn lực và quản lý một cách thỏa đáng. Thông qua đó có thể nắm bắt được cơ hội cải tiến hệ thống hiệu quả hơn.
Tư duy dựa trên rủi ro
Tư duy dựa trên rủi ro hay còn gọi là cách tiếp cận dựa trên rủi ro là phương pháp cho phép doanh nghiệp dự báo được rủi ro hoặc cơ hội có thể xảy ra. Từ đó đó có thể chủ động đưa ra những hành động phù hợp đảm bảo hạn chế tối đa tiêu cực trực khuy rủi ro xuất hiện hoặc giúp tổ chức phát triển hiệu quả hơn khi cơ hội tới.
So sánh điểm khác nhau của tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000
Quá trình so sánh ISO 9001 và ISO 22000 sẽ được tiến hành dựa trên 2 phiên bản mới nhất là tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Điểm khác biệt cơ bản của hai tiêu chuẩn này như sau:
| Tiêu chí | Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 | Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 |
| Bản chất nội dung | Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 được ban hành để thay thế cho tiêu chuẩn ISO 9001:2008 quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng QMS nhằm giúp các tổ chức có thể vận hành hiệu quả hơn trong quá trình sản xuất, kinh doanh. | Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 ban hành để thay thế cho tiêu chuẩn ISO 22000:2005 quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý an toàn thực phẩm FSMS nhằm cung cấp định hướng chung cho các doanh nghiệp để cải thiện vấn đề an toàn thực phẩm. |
| Đối tượng áp dụng | Mọi tổ chức, doanh nghiệp không phân biệt về quy mô, lĩnh vực hoạt động, loại hình kinh doanh, sản phẩm, dịch vụ cung ứng. | Mọi tổ chức, doanh nghiệp có hoạt động thuộc chuỗi cung ứng thực phẩm và thức ăn chăn nuôi kể cả trực tiếp hay gián tiếp. |
| Mục đích áp dụng | Xây dựng Hệ thống quản lý chất lượng giúp các tổ chức, doanh nghiệp có thể đáp ứng được Mọi nhu cầu mà khách hàng đưa ra thông qua việc nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng sản phẩm. Đồng thời gia tăng doanh thu và củng cố hình ảnh, địa vị, khả năng cạnh tranh của tổ chức. | Xây dựng Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm nhằm kiểm soát một cách toàn diện mọi mối nguy có thể gây mất an toàn vệ sinh tiềm ẩn trong quá trình sản xuất, mỗi công đoạn của chuỗi cung ứng sản phẩm, quá trình kinh doanh sản phẩm, dịch vụ về thực phẩm. |
| Tài liệu và hồ sơ | Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 quy định những yêu cầu bao quát nhất, mang tính chất định hướng về các tài liệu, hồ sơ theo dạng danh mục cần phải có để phục vụ cho hoạt động vận hành, kiểm soát Hệ thống quản lý chất lượng một cách hiệu quả. | Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 đưa ra phạm vi về hồ sơ, tài liệu có phần rộng hơn. Đồng thời tiêu chuẩn này còn đòi hỏi các tổ chức, doanh nghiệp phải tiến hành mô tả, ghi chép cụ thể cho từng tài liệu, hồ sơ dựa trên những nguyên tắc của hệ thống HACCP và GMP. |
| Nguyên tắc quản lý | Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 đưa ra 7 nguyên tắc mà các tổ chức, doanh nghiệp phải tuân thủ khi xây dựng Hệ thống quản lý chất lượng gồm:
|
|
| Điều khoản 8 – Thực hiện | Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 đưa ra các yêu cầu và hướng dẫn mang tính chất định hướng chung cho tổ chức để có thể vận hành, kiểm soát những quy trình trong Hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả. | Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 tập trung vào việc tạo ra một bộ khung chuẩn cho mỗi hoạt động diễn ra trong toàn bộ chuỗi thực phẩm để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm được đáp ứng. |
Thông tin so sánh ISO 9001 và ISO 22000 hy vọng có ích với quý vị. Quý vị còn thắc mắc hãy liên hệ tới Văn phòng chứng nhận kiểm soát chất lượng ISO Quốc tế hoặc gọi qua hotline 0908 060 060 để được giải đáp chi tiết hơn nhé!
