Tiêu chuẩn ISO 22000 là tiêu chuẩn được áp dụng cho tất cả tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong chuỗi thực phẩm. Tiêu chuẩn này được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO ban hành phiên bản mới nhất vào ngày 19 tháng 6 năm 2018. Yêu cầu và nguyên tắc áp dụng ISO 22000 như thế nào?
>>> Xem thêm
♦ Tổng hợp điểm thay đổi trong tiêu chuẩn ISO 22000 phiên bản mới nhất
♦ Yêu cầu với tổ chức xin cấp và tổ chức cấp chứng nhận ISO 22000
Tiêu chuẩn ISO 22000
Thời hạn áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000
Tiêu chuẩn ISO 22000 là gì? Tiêu chuẩn ISO 22000 được ban hành bởi Tổ chức ISO – Cơ quan phi chính phủ chuyên xây dựng và ban hành tiêu chuẩn hóa quốc tế phạm vi toàn cầu. ISO 22000 Food Safety Management Systems – Requirements for any organization in the food chain nghĩa là Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – Yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi thực phẩm.
ISO 22000 đưa ra những yêu cầu về việc áp dụng Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm đối với các tổ chức nằm trong chuỗi thực phẩm. Thời điểm hiện tại cả hai phiên bản của tiêu chuẩn này đều còn hiệu lực. Thông tin cụ thể như sau:
- ISO 22000:2005 được ban hành vào năm 2005 sẽ có hiệu lực cho đến hết ngày 18/06/2021. Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam tương đương với tiêu chuẩn này là TCVN ISO 22000:2007.
- ISO 22000 2018 được ban hành vào ngày 19/06/2018 để thay thế cho phiên bản ISO 22000:2005. Tính từ thời điểm tiêu chuẩn ISO 22000 phiên bản 2018 được ban hành, các tổ chức có thời hạn 3 năm để tiến hành chuyển đổi. Từ ngày 19/06/2021 trở đi, giấy chứng nhận ISO 22000:2005 sẽ chính thức hết hiệu lực kể cả khi chưa hết thời hạn 3 năm.
Yêu cầu cơ bản với tiêu chuẩn ISO 22000:2018
Phiên bản hiện hành ISO 22000 standard 2018 đưa ra những yêu cầu về việc áp dụng Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Đây được coi là quyết định chiến lược đối với những tổ chức có hoạt động sản xuất kinh doanh thực phẩm và thức ăn chăn nuôi nói chung.
Tiêu chuẩn hướng đến cải tiến toàn bộ kết quả thực hiện Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm để nâng cao chất lượng, bảo đảm an toàn cho sản phẩm thực phẩm khi đến tay người tiêu dùng. Để thực hiện được mục đích đó các tổ chức phải tiến hành tiếp cận ISO 22000 thông qua chu trình PDCA với sự kết hợp chặt chẽ của bốn khái niệm Hoạch định – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động.
Kết hợp với đó là việc triển khai Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo tư duy rủi ro. Tư duy dựa trên rủi ro giúp tổ chức triển khai tiêu chuẩn ISO 22000 dựa trên cơ sở xác định những yếu tố có thể khiến cho các quá trình và hệ thống quản lý an toàn thực phẩm đạt được hiệu quả như kết quả đã hoạch định từ trước.
Đồng thời việc áp dụng chu trình PDCA và tư duy dựa trên rủi ro còn hỗ trợ tổ chức đưa ra biện pháp để kiểm soát, ngăn ngừa hoặc giảm thiểu tối đa những tác động bất lợi ở mức có thể chấp nhận được. Yêu cầu cụ thể bao gồm yêu cầu đối với Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, yêu cầu khi tiếp cận theo quá trình và yêu cầu trong tư duy dựa trên rủi ro.
Nguyên tắc của Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm
Bộ tiêu chuẩn ISO 22000 được xây dựng để đưa ra những yêu cầu đối với Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Vì vậy tiêu chuẩn này đưa ra những nguyên tắc để áp dụng cho hệ thống này. An toàn thực phẩm liên quan trực tiếp đến những mối nguy có thể xuất hiện trong xuyên suốt toàn bộ chuỗi thực phẩm.
Mối nguy về vấn đề an toàn thực phẩm có thể xảy ra trong khâu nhập nguyên liệu đầu vào cho đến khi tiêu thụ đến tay người sử dụng. Việc kiểm soát các mối nguy là điều cần thiết và phải được đảm bảo thông qua nỗ lực của tất cả các bên thuộc chuỗi thực phẩm.
Tiêu chuẩn ISO 22000 quy định những yêu cầu đối với Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm kết hợp với những yếu tố cơ bản đã được công nhận bao gồm:
Trao đổi thông tin
Trao đổi thông tin ở đây là việc trao đổi các thông tin để bảo đảm các mối nguy có thể được xác định một cách chính xác. Khi đó các mối nguy sẽ được kiểm soát trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm. ISO 22000 đưa ra yêu cầu đối với doanh nghiệp là phải tiến hành trao đổi thông tin với các nhà cung ứng và khách hàng.
Quá trình trao đổi trong chuỗi cung ứng thực phẩm sẽ giúp xác định mối nguy, tìm hiểu được nguyên nhân tạo ra mối nguy đó để đưa ra các biện pháp kiểm soát phù hợp. Mục đích của nguyên tắc này là hướng đến công khai những yêu cầu, nguyện vọng của khách hàng, các nhà cung ứng.
Quản lý hệ thống
Nguyên tắc quản lý hệ thống trong tiêu chuẩn ISO 22000 được áp dụng thông qua việc thiết lập, vận hành và duy trì Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm cần phải được cấu trúc theo đúng hệ thống quản lý của tiêu chuẩn ISO 22000 và phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
ISO 22000 được xây dựng trên cơ sở của tiêu chuẩn ISO 9001 – Hệ thống quản lý mà có mối liên kết đặc biệt với nhau. Hai tiêu chuẩn này sẽ hỗ trợ để tăng độ tương thích, tính hiệu quả trong quá trình áp dụng. Tuy nhiên xét đến cùng thì ISO 22000 vẫn có thể áp dụng độc lập với những hệ thống quản lý khác khi điều hành quản lý trong cơ sở sản xuất thực phẩm.
Các chương trình tiên quyết
Các chương trình tiên quyết – Prerequisite Programmes – PRPs là yêu cầu cơ bản và cần thiết khi triển khai các hệ thống liên quan đến an toàn thực phẩm. Các chương trình này sẽ được áp dụng trước khi xây dựng Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Mục đích nhằm tạo ra và duy trì một môi trường đảm bảo vệ sinh xuyên suốt toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm. Các yêu cầu và điều kiện để những chương trình này hoạt động cần phải phù hợp với yêu cầu sản xuất của đơn vị.
Các chương trình tiên quyết sẽ được sử dụng và đem đến sự an toàn cho sản phẩm cuối cùng để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Có thể nói đây là chuẩn mực cần và đủ để các cơ sở sản xuất thực phẩm đáp ứng được các điều kiện khi tham gia sản xuất.
Các nguyên tắc theo tiêu chuẩn HACCP
Hệ thống HACCP là cơ sở để áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000 cho các tổ chức sản xuất kinh doanh thực phẩm. HACCP là hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn được sử dụng với mục đích tìm ra những mối nguy còn tiềm ẩn.
Sau đó áp dụng các biện pháp để ngăn ngừa, loại bỏ hoặc giảm thiểu đến mức có thể chấp nhận được. Việc triển khai hệ thống HACCP tuân theo 7 nguyên tắc cơ bản mà Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm cũng phải thực hiện. Cụ thể bao gồm:
- Nguyên tắc 1 – Tiến hành phân tích mối nguy và xác định mức độ rủi ro;
- Nguyên tắc 2 – Xác định các điểm kiểm soát tới hạn CCP;
- Nguyên tắc 3 – Xác định các ngưỡng tới hạn của các điểm kiểm soát tới hạn CCP;
- Nguyên tắc 4 – Thiết lập thủ tục kiểm soát điểm tới hạn;
- Nguyên tắc 5 – Thiết lập các hành động khắc phục;
- Nguyên tắc 6 – Thiết lập thủ tục kiểm tra và xác minh;
- Nguyên tắc 7 – Thiết lập thủ tục lưu giữ hồ sơ và tài liệu.
Ngoài những nguyên tắc cơ bản cần phải áp dụng cho tiêu chuẩn ISO 22000 thì còn phải quan tâm đến những nguyên tắc về quản lý. Trong đó bao gồm hướng vào khách hàng; sự lãnh đạo; sự tham gia của mọi người; tiếp cận theo quá trình; cải tiến; quyết định dựa trên bằng chứng; quản lý mối quan hệ.
Quý vị muốn biết thêm thông tin chi tiết có thể liên hệ với Văn phòng chứng nhận kiểm soát chất lượng ISO Quốc tế qua hotline 0908 060 060 hoặc truy cập website https://isoquocte.com/ để được giải đáp nhé!
